Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Itsunori Onodera hôm qua tuyên bố các hành vi của Trung Quốc trong vụ tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông đang hủy hoại hòa bình khu vực. “Tôi tin những vụ xâm phạm của Trung Quốc vào vùng biển xung quanh quần đảo Senkaku rơi vào vùng xám giữa thời bình và tình trạng khẩn cấp”, AFP dẫn lời ông Onodera phát biểu với các phóng viên tại Tokyo.

Quan hệ giữa hai nước đã trở nên căng thẳng xung quanh vấn đề Senkaku/Điếu Ngư kể từ khi Nhật quốc hữu hóa một số đảo tại đây vào tháng 9.2012. Tuy nhiên, phát biểu của ông Onodera đã đẩy căng thẳng lên một cấp độ mới giữa lúc hai bên có nhiều động thái gây nghi kỵ. Hãng Kyodo News dẫn nguồn từ Bộ Quốc phòng Nhật cho biết 2 tàu hộ tống Trung Quốc đã đi qua vùng biển giữa hai đảo Yonaguni và Iriomote thuộc tỉnh Okinawa của Nhật vào hôm qua. Các tàu này lưu lại khu vực khoảng 4 tiếng đồng hồ và có lúc hướng đến Senkaku/Điếu Ngư song lại đổi hướng sau đó.

Cuối tuần qua, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cảnh báo nước này sẽ xem kế hoạch bắn hạ máy bay không người lái nước ngoài xâm phạm không phận của Nhật là “hành động gây chiến” nếu áp dụng với Trung Quốc. Ngày 28.10, Trung Quốc điều 4 tàu hải cảnh đến gần Senkaku/Điếu Ngư và lưu lại đó 2 giờ trong sự giám sát chặt chẽ của các tàu Nhật. Trước đó, Tokyo phải điều chiến đấu cơ trong 3 ngày liên tiếp để giám sát 2 oanh tạc cơ và 2 máy bay cảnh báo sớm của Trung Quốc lượn sát không phận Nhật ở Okinawa.

Ông Onodera khẳng định việc điều nhiều máy bay trong ba ngày liên tiếp là “hành động bất thường”, và điều đó chứng minh Trung Quốc đang cấp tập mở rộng các khu vực hoạt động. Đáp lại, trong bài bình luận hôm qua, Tân Hoa xã cáo buộc Tokyo vẫn nuôi mộng thống lĩnh các vấn đề khu vực và “khuyên” chính quyền Thủ tướng Shinzo Abe “ngừng châm mồi căng thẳng và chuẩn bị chiến tranh”.

Giới quan sát cảnh báo sự hiện diện của tàu và máy bay vũ trang trong khu vực đang làm gia tăng nguy cơ xung đột, bởi chỉ một sơ suất nhỏ của bất kỳ bên nào đều có thể dẫn đến hậu quả khó lường. Trong bối cảnh đó, dư luận đang dồn sự chú ý vào cuộc tập trận hải, lục và không quân rầm rộ của Nhật sẽ khai diễn vào cuối tuần này tại khu vực cách Senkaku/Điếu Ngư vài trăm ki lô mét.